Рубрика: Ֆիզիկա 7

Թեմա․Ճնշման ուժ և ճնշում

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1.Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում ճնշում:

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մակերևույթին ուղղահայաց ազդող ուժի հարաբերությանը այդ մակերևույթի մակերեսին, կոչվում է ճնշում:

2.Գրել ճնշումը սահմանող բանաձևը:

Ճնշումը բնութագրում է երկու հպվող մարմինների փոխազդեցությունը և հավասար է հպման մակերևույթին ուղղահայաց ազդող ուժի հարաբերությանը մարմինների հպման մակերևույթի մակերեսին։

3.Որո՞նք են ճնշման միավորները

Այդ միավորը ի պատիվ ֆրանսիացի գիտնական Բլեզ Պասկալի, կոչվում է Պասկալ։1Պա=1Ն/մ2

Աշխատանքի նպատակը․

Փորձով ստուգել, թե ուժերի և նրանց բազուկների ի՞նչ հարաբերակցության դեպքում լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ։

Անհրաժեշտ սարքեր և նյութեր․

Լաբորատոր լծակ, ամրակալան, բեռների հավաքածու, չափաքանոն, ուժաչափ։

Աշխատանքի ընթացքը․

Լծակը կմնա հավասարակշռության մեջ, եթե նրա վրա ազդող ուժերի մոդուլները հակադարձ համեմատական են այդ ուժերի բազուկներին։

Այս կանոնը կարելի է արտահայտել բանաձևով ՝

որտեղ F₁-ը և F₂-ը լծակի վրա ազդող ուժերի մոդուլներն են, I₁-ը և I₂-ը՝ այդ ուժերի բազուկները։

1.Որո՞նք են պարզ մեխանիզմները

Պարզ մեխանիզմ, հարմարանք է, որն օգտագործվում է ուժի մոդուլի կամ ուղղության փոփոխության համար։ 

2.Ի՞նչ է լծակը:

Լծակը անշարժ հենարանի շուրջը պտտվելու հնարավորություն ունեցող պինդ մարմին է։

Լծակը պարզագույն մեխանիզմ է, որը հնարավորություն է տալիս փոքր ուժով հավասարակշռել մեծ ուժին կամ, ինչպես ասում են, ուժի մեջ շահում ստանալ:

3.Ի՞նչն են անվանում ուժի բազուկ

Հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունը կոչվում է ուժի բազուկ:

4.Ճախարակի ՞ինչ տեսակներ գիտենք:

Կան ճախարակի երկու տեսակներ անշարժ ճախարակ և շարժական ճախարակ։

5.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում անշարժ:

Բեռը բարձրացնելիս ճախարակի առանցքը մնում է անշարժ, ուստի այն կոչվում է անշարժ ճախարակ:

6.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում շարժական:

Բեռի շարժման ժամանակ շարժվում է նաև ճախարակը, ուստի այն կոչվում է շարժական ճախարակ։

7.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:

Եթե փորակի միջով գցված պարանը ձգված է և չի սահում ճախարակի վրայով, ապա ճախարակի վրա ազդում են միայն պարանի ձգման P և F ուժերը, որտեղ P-ն բեռի կշիռն է, F-ը` պարանին կիրառված ուժը: Այդ ուժերի կիրառման կետեր կարելի է համարել ճախարակի շրջագծի A և B կետերը:

8.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը:Այն օգտագործելիս ինչքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

Եթե ճախարակի կեռիկից կախենք բեռը, իսկ նրա փորակով գցված պարանի մի ծայրը կապենք հեծանից և մյուս ծայրից պարանը ձգենք դեպի վեր, ապա բեռը նորից վեր կբարձրանա:
Այսպիսով` շարժական ճախարակ օգտագործելիս ուժի մեջ շահում ենք 2 անգամ:

9.Ի՞նչ է բազմաճախարակը:Այն օգտագործելիս որքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

Ուժի մեջ ավելի մեծ շահում ստանալու համար օգտագործում են բազմաճախարակ, որն անշարժ և շարժական ճախարակների համակցություն է։ Մի
Մի
Երեք անշարժ և երեք շարժական ճախարակներով բազմաճախարակը տալիս է վեցապատիկ ուժ։

10.Գծել անշարժ և շարժական ճախարակների սխեմաները:

Անշարժ ճախարակ

Շարժական ճախարակ

11.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում օգտակար

Այն աշխատանքը, որը կատարվում է միայն ավտոմեքենան բարձրացնելու համար, անվանում են օգտակար աշխատանք` A օգ։

12.Ո՞ր աշխատանքն է կոչվում լրիվ կամ ծախսված

Նաև կա լրիվ աշխատանք, որը իհարկե ավելի մեծ է քան օգտակար աշխատանքը՝ A լր:

13.Ինչու՞ լրիվ աշխատանքը միշտ մեծ է օգտակար աշխատանքից

14.՞Որ մեծոթւյունն է կոչվում մեքենայի կամ մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից

Այն ֆիզիկական մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե օգտակար աշխատանքը լրիվ աշխատանքի որ մասն է, կոչվում է մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից (կրճատ` ՕԳԳ):

15.Ձևակերպել մեխանիկայի

Մեխանիզմի օգնությամբ քանի անգամ շահում ենք ուժի մեջ, այնքան անգամ կորցնում ենք ճանապարհի մեջ և հակառակը:

16.Հնարավոր է արդյոք,որ ՕԳԳ-ն մեծ լինի 100%-ից

Ոչ

Սովորել Է.Ղազարյանի դասագրքից՝ էջ90-ից մինչև էջ100

I.

A=400 ջոուլ

t=5 վ

N=A/t

400/5=80

II.

N=50 վտ

t=20 վ

A=Nt

50×20=1000 ջ

III.

A=Fs=20Ն x 5մ=100Ջ

s=A/F= 32Ջ/8Ն=4մ

F=mg (9,8)

10 x 9,8=98Ն

A=Fs

98Ն x 5մ=490Ջ

F=mg (9,8)

2000×9,8=19 600‬Ն

A=Fs

19600Ն x 6մ= 117 600Ջ

1.Ե՞րբ է ֆիզիկայում օգտագործվում <<աշխատանք>> հասկացողությունը

Աշխատանք հասկացությունը ֆիզիկայում օգտագործվում է այն ժամանակ, երբ դիտարկվում է մարմնի շարժումը որեւէ ուժի ազդեցությամբ:  Այսպես են բնորոշում մեխանիկական աշխատանքը:

2.Ի՞նչ մեծություններից է կախված մեխանիկական  աշխատանքը

Մեխանիկական աշխատանքը կարող է տեղի ունենալ միայն ուժի առկայությամբ: Ուժն է ազդում աշխատանքի վրա, միայն ուժի ազդեցությամբ է մարմինը շարժվում:

3.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը:Ո՞րն է աշխատանքի բանաձևը

Աշխատանքը հավասար է մարմնի վրա ազդող ուժի եւ նրա ուղղությամբ մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալին:

A= Fs

4.Ի՞նչ միավորով է արտահայտվում աշխատանքը, միավորների ՄՀ-ում

Որպես աշխատաքնի միավոր ընդունվում է 1Ն ուժի աշխատանքը ՝ ուժի ուղությամբ մեկ մետր ճանապարհ անցնելիս:  Այդ միավորը անվանում են ջոոուլ, 1ջոուլը հավասար է 1Ն անգամ 1մետր կամ 

1Ջ=1Ն*մ

5.Ի՞նչն է կոչվում հզորություն

Մեքենայի, մարդու, կենդանու աշխատանք կատարելու արագությունը բնութագրելու համար ֆիզիկայում օգտագործվում է հզորություն մեծությունը: Իսկ հզորություն կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է աշխատանքի հարաբերությանն այն ժամանակամիջոցին, որի ընթացքում կատարվել է այն աշխատանքը:

6.Ինչպե՞ս հաշվել հզորությունը:Ո՞րն է հզորության բանաձևը և միավորը

Եթե հզորությունը նշանակենք N տառով. աշխատանքը A-ով, իսկ աշխատանքը կատարելու ժամանակը `t-ով, ապա կստանանք հզորության բանաձևը:

N=A/tշ

7.Ինչպե՞ս հաշվել աշխատանքը՝իմանալով հզորությունը և աշխատանքը կատարելու ժամանակամիջոցը

A= Nt

1.Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա:

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա։

2.Դեֆորմացիայի  օրինակների քննարկում:

Դեֆորմացիան լինում է երկու հիմնական տեսակի։ Առաջին դեպքում ուժ գործադրելուց հետո մարմինը վերականգնում է իր նախկին տեսքը, օրինակ՝ զսպանակը քաշելիս։ Երկրորդ դեպքում մարմինը չի վերականգնում իր նախկին տեսքը, օրինակ՝ երբ պլաստիրիի վրա ուժ է գործադրվում։

3.Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ:

Եթե արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետո մարմինը լրիվ վերականգնում է իր նախկին ձևն ու չափերը, ապա դեֆորմացիան կոչվում է առանձկական, հակառակ դեպքում՝ պլաստիկ։

4.Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ:

Այն ուժը, որով երկիրը ձգում է մարմինները, կոչվում է ծանրության ուժ։

5.Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից:

Ծանրության ուժը կախված է մարմնի զանգվածից. որքան մեծ է մարմնի զանգվածը, այնքան մեծ է նրա վրա ազդող ծանրության ուժը:

6.Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպե՞ս է այն ուղղված:

Առանձգականության ուժը փորձեմ բացատրել օրինակով։

Եթե զսպանակի մի ծայրը ամրեցնենք, իսկ մյուս ծայրին կախեն F ուժով մարմին, ապա այն որոշ չափով կերկարի և այլևս չի ձգվի։ Նշանակում է՝ ձգման շնորհիվ զսպանակում առաջանում է ուժ, որը մոդուլով հավասար է այն ուժին, որով ազդում ենք զսպանակի վրա։ Այն ուղղված է ուժին հակառակ։

7.Հուկի օրենքի ձևակերպում:

Առանձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առանձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին։

8.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը:

Ըստ Հուկի օրենքի, սատցել ենք այս բանաձևը՝․ F_առ=kx:

9.Ի՞նչ կառուցվածք ունի ուժաչափը:

Պարզագույն ուժաչափի հիմնական մասը զսպանակն է, որի ծայրիկ ամրացավ է կեռ։ Այդ կեռից կախում են բեռերը և դրա հիմնման վրա կազմում սանդղակը։ Կեռիկից կախում են 102 գրամ զանգվածով բեռ, որը զսպանակը ձգում է 1 Ն ուժով։ Կախում են ևս մեկ բեռ, և գրում 2-րդ չափանիշը։ Իսկ ավելի փոքր զանգվածով բեռերի վրա ազդող ուժը չափելու համար երկու գծերի միջև եղած տարբերությունը բաժանում են 10 հավասար մասերի, որոնցից յուրաքանչյուրն ունենում է 0,1 նյուտոն ուժ։

10.Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը:

Ուժաչափի աշխատանքը հիմնված է Հուկի օրենքի վրա, որն է․ առանձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնում առաջացած առանձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին։

Լրացուցիչ աշխատանք

Այս դասի համար որպես լրացուցիչ աշխատանք լուծել եմ մի քանի խնդիրներ, որոնց պատասխանների հղումը կարող եք տեսնել՝ այստեղ։

Դասարանում քննարկվող հարցեր․

1․Ի՞նչ է բնութագրում ուժը:

Ուժը բնութագրում է մարմինների փոխազդեցության քանակական չափը

2.Ո՞ր ուժն է կոչվում 1նյուտոն(1Ն):

1Ն ուժը նշանակում է, որ մեկ վարկյանում մարմինը անցնում է մեկ մետր։

3.Ինչպիսի՞ մեծություն է ուժը:

Ուժը վեկտորական մեծութունն է :

4.Ո՞ր ֆիզիկական  մեծություններն են վեկտորական,և որոնք՝սկալյար

Սկայլարը ունի արժեք ,իսկ վեկտորականը ուժը ունի ուղություն։

5.Ո՞ր ուժն են անվանում ծանրության ուժ

6․Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում ծանրության ուժը

7.Ինչպե՞ս է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

Սավորել Է.Ղազարյանի դասագրքից սովորել էջ55-ից- 62-ը 

Լուծել .Գ.Մխիթարյանի <<Գիտելիքների ստուգման առաջադրանքներ մասI>>-ից էջ33 -39 առաջադրանքները

Պատմել Խնձորի առասպելի մասին

29.01-2.02

Կրկնել

Կրկնել,պատասխանները տեղադրել բլոգներում

1.ինչ է նշանակում «ֆիզիկա» բառը

Բնություն

2.որն է ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը

ֆիզիկայի հիմնական խնդիրը շրջակա աշխարը և այնտղ տեղի ունեցող երևութները բացահայտելն է։

3.ինչ է ուսումնասիրում ֆիզիկան

ֆիզիկան ուսումնասիրում է ֆիզիկական երեվույթները։

4.քննարկել  ինչ է բնությունը

բնություննը այն ամենի ամբողջուցյունն է որը շրջապատում է մարդուն, մարդնել է բնության մասնիկը։

5.ինչ ես հասկանում բնության երևույթ ասելով

կարկուտ անձրև և այլ․․․

6.ինչ է նյութը։

այն ինչից բախկացած են ֆիզիկական մարմինները կոչվում են նութ

7.թվարկել ֆիզիկական երևույթների տեսակները

ավտոմեգենայի շարժումը, կայծակը և այլ․․․

8.ինչ է ֆիզիկական մարմինը:

մեզ շրջապատող յուրաքանչյուր առարկա։

9.:Բերեք օրինակներ:

սեղան, աթոռ, ծառ։

10.ինչ է մատերիան

Այն ամենն, ինչ գոյություն ունի տիեզերքում ՝ անկախ մեր գիտակցությունից, կոչվում է մատերիա։

11.ինչպես ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին

տարբեր դիտումների և փորցերի միջոցով։

12.ինչ է փորձը և ինչով է այն տարբերվում դիտումից

փորցի ժամանակ կրկնում ենք վորոշակի երևույթներ։

13Ինչ է վարկածը։Ինչ է օրենքը։

վարկածը ենթադրություն է երևույթը բացատրելու համար, բնության երևույների մասին դիտումների և փորցերի միջոցով ստացված տվայալների հիման վրա հայտնաբերվում են օրենքներ։

14..Ինչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:

չափել ֆիզիկական մեծությունը նշանակում է այն համեմատել նոյնատիպ մեծության հետ որն ընդունված է որպես միավոր։

15.Երկարության հիմնական և այլ  միավորները:Չափման գործիք

մմ, սմ, դմ, մ, կմ, քանոն, մետր։

16․ զանգվածի հիմնական և այլ  միավորները:Չափման գործիք

գ, կգ, ց, տ, կշեռք։

17.Ինչ է չափիչ սարքի սանդղակ

բաժանումների գծիկները և նրանց մոտ գրված թվերը։

18․Որն է չափիչ սարքի չափման սահմանը

սանդղակի ամենամեծ արժեքը։

19․Ինչն են անվանում սանդղակի բաժամնման արժեք

երկու հարևան գծիկների միջև եղած հեռավորությունը։

20.Ինչից է կախված չափման սխալը

կախված է բաժանման արժեքից։

21.Ինչն են անվանում մեխանիկական շարժում

Ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունն այլ մարմինների նկատմամբ կոչվում է մեխանիկական շարժում:

22.որ մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին

Հաշվարկման մարմին կոչվում է այն մարմինը, որի նկատմամբ դիտարկում են այլ մարմինների դիրքերը։

23.Ինչն են անվանում նյութական կետ

Այն մարմինը, որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել, կոչվում է նյութական կետ:

24.Ինչն են անվանում շարժման հետագիծ

Այն մարմինը, որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել, կոչվում է նյութական կետ:

25.Ինչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ

Այն մարմինը, որի չափերը տվյալ պայմաններում կարելի է անտեսել, կոչվում է նյութական կետ:

26.Ինչով է տարբերվում հետագիծն անցած ճանապարհից:

հետագծի երկարությունը, որով մարմինը շարժվում է որոշ ժամանակահատվածում, կոչվում է անցած ճանապարհ։

27.Ո՞ր շարժումն է կոչվում հավասարաչափ:

Այն շարժումը, որի ընթացքում մարմինը կամայական հավասար ժամանակամիջոցներում անցնում է հավասար ճանապարհներ, կոչվում է հավասարաչափ շարժում:

28․Ո՞ր մեծությունն է կոչվում հավասարաչափ շարժման արագություն ՝գրել բանաձևը

v=s/t միավոր ժամանակում մարմինի անցած ժամանակը։

29.Ի՞նչ միավորներով է չափվում արագությունը՝ՄՀ-ում

կմ/ժ, մ/վ,

30.Ինչպե՞ս որոշել հավասարաչափ շարժվող մարմնի անցած ճանապարհը,եթե հայտնի է նրա արագությունը ու շարժման ժամանակը,գրել բանաձևը

s=v*t

Լուծել .Գ.Մխիթարյանի -ից էջ33 -39 առաջադրանքները

Աշխատանքի նպատակը

Փորձերի միջոցով հասկանալ նյութի խտություն ֆիզիկական մեծությունը

Անրաժեշտ սարքեր և նյութեր, կշեռք, կշռաքարերի հավաքածու։ Նույն նյութից պատրաստված կանոնավոր մարմիններ, քանոն։

Աշխատանքի ընթացքը

Քանոնով որոշեցի մարմինների ծավալները․ V₁ ; V₂ ; V₃

Մարմի երկարությունը նշանակեցի A լայնը B իսկ հաստը C V=A.B.C:

Առաջին մարմին

A1  V1=A1B1C1=

B1

C1

Այնուհետև չափեցի այդ մարմնի զանգվածը՝

m1

Կշեռքի, կշռաքարերի միջոցով։ Կշռելուց առաջ հավասարակշռեցի լճակաոր կշեռքը, այսինքն նժարները այնպես արեցի, որ կանգեր Հորիզոնական դիրքով

Աջ նժարի վրա ավելացրեցի